Faas Wilkes

FAAS WILKES: DE VOETBALLENDE GENTLEMEN

Servaas "Faas" Wilkes (13-10-1923) één van de allerbeste spelers, die ons land ooit heeft gehad. Een speler met een ongeëvenaarde balbehandeling en met het vermogen om enige tegenstanders na elkaar met allerlei handige manoeuvres te passeren. Als deze oud speler van Xerxes goed op dreef was, was er geen enkele tegenstander die hem hield en was het een genot hem met grote behendigheid en grote snelheid langs zijn belagers te zien glippen. In dit opzicht was Faas Wilkes misschien meer dan Abe Lenstra en Kick Smit de wondermidvoor KICK WILSTRA.

De voetballende gentlemen wordt gezien als één van de beste en sierlijkste Nederlandse voetballers aller tijden. De klassieke tweebenige dribbelkoning uit Rotterdam stond vooral bekend om zijn lange rushes en als raspingelaar. Het gebeurde vaak dat een schitterende solo-actie rechtstreeks een doelpunt opleverde en zijn zuivere passes dikwijls tot doelpunten leidden. Nederland heeft nooit een betere rechtsbinnen gehad en slechts Bep Bakhuys en Kick Smit kunnen met Faas Wilkes op een lijn worden gezet.

Eigenlijk moest Faas Wilkes meubelmaker worden. Hij wilde namelijk samen met zijn broer het transportbedrijf van zijn vader en oom, verhuizerij Fa. Wilkes & Zoonen (later genaamd A. Wilkes en Zoonen) overnemen. Al vroeg werkte hij samen met zijn broer Leen in dit bedrijf: sjouwen, tillen en takelen. Een verhuizing leverde (voor de oorlog) gemiddeld zes gulden op.

De verhuizerij was toch niet zijn roeping. Via zijn jeugdelftal HION kwam al snel terecht in de voetbalwereld en wel bij zijn Xerxes. Op 14 april 1941 debuteerde hij bij Xerxes op 17 jarige leeftijd tegen CVV (6-0) Een club waar naar zijn hart een lange tijd lag.


DE EERSTE ECHTE VOETBALPROF

Faas Wilkes, opgegroeid in Nederlandse voetbalwereld zonder profs, besloot voor zichzelf al snel dat hij voor geld wilde spelen. De Xerxes-speler en zijn broer Leen (doelman bij XerXes) verhuisden naar Maastricht voor twee Bedfords vrachtwagens -zijn familie had een transportonderneming- als beloning om voor MVV in Maastricht uit te komen. Dat was natuurlijk een doodzonde voor het amateurisme in die dagen en hij kreeg een speelverbod opgelegd van een jaar voor MVV. Daar hadden MVV en de broers Wilkes geen zin in. Faas heeft de vrachtwagens betaald en hij ging weer spelen voor Xerxes in Rotterdam.

Op 10 mei 1947 werd hij geselecteerd voor het Europees elftal, dat in Glasgow tegen een groot-Brits team speelde. Een succes werd het niet;: het werd 6-1 voor de Britten. In dat internationaal gezelschap hoorde hij wat de voetballers in landen als Italië, Frankrijk en Engeland verdienden. Zo reisde hij in 1948 naar Engeland om te kijken of hij daar zijn 'voetbalgeld' kon verdienen. In het amateuristische voetballandje Nederland raakten iedereen oververhit door deze stap van Faas Wilkes, zeker toen het persbureau Reuter meldde dat Faas een contract had getekend voor Charlton Athletic. Het Londense avontuur ging niet door.


Drie jaar later in 1949 kreeg Faas Wilkes bezoek uit Italie. Een scout van AC Milan wilde hem spreken. Enkele dagen later echter meldden zich bestuursleden van Inter Milan en een Nederlandse restauranhouder die als tolk diende bij Wilkes. De rivaliteit tussen de Milanese clubs liep in de jaren vijftig ook al hoog op. De heren van Inter Milan boden het meeste geld en het contract was gauw getekend. De restauranthouder begeleidde het echtpaar Wilkes ook tijdens het eerste half jaar in Milaan.

De overstap van Wilkes naar Inter Milan was tegen de zin van Karel Lotsy, voorzititer van de KNVB, Faas zette door en zijn transfer wordt beschouwd als de eerste grote Nederlandse transfer naar het buitenland. Hij kreeg, exclusief maandsalaris en premies, een handgeld van 60.000 gulden per jaar, destijds een royale som. Bep Bakhuys was weliswaar de eerste Nederlandse voetballer die in het buitenland voor geld ging spelen, maar qua inkomen was bij Faas Wilkes echt sprake van een grote transfer. De consequentie van Wilkes' overgang naar Italië was dat hij door de bond, die een afkeer had aan profvoetbal, voor bijna vijf jaar werd uitgesloten.


ÓÓK IN HET BUITENLAND RAZEND POPULAIR

Zijn speelstijl en uiterlijk -lang en donker- spraken de mensen aan in Italië en Wilkes groeide bij Inter uit tot een razend populaire speler. Hij beleefde door de straffe mandekking ware veldslagen in Italie. Drie jaar speelde Wilkes bij Inter en daarna werd hij halverwege 1952 verkocht aan Torino.


Torino deed hem na hem na een teleurstellend jaar (i.v.m. een knie-operatie) al weer van de hand en Wilkes vertrok naar het Spaanse Valencia. De Spanjaarden waren gek op hem en soms zwaaide het hele stadion naar hem met witte zakdoeken. Faas Wilkes werd in Valencia ooit op de schouders van de supporters door de stad gedragen als eerbetoon voor weer een fraai optreden. Hij was er een vedette, samen met twee andere vermaarde buitenlanders, Di Stefano van Real Madrid en Kubala van Barcelona. Faas Wilkes heeft wel eens gezegd dat dit de mooiste periode was in zijn voetballeven

In Italië en Spanje was hij een enorme grootheid. Dit blijkt uit het feit dat er in Milan en Valencia tientallen mannen bestaan (intussen nu tussen de 40 en 50 jaar) met de voornaam SERVAAS. Zijn foto hangt nu nog steeds in het stadion San siro en in 1995 kreeg hij de erepenning van de stad milaan uitgereikt.



WEER TERUG IN NEDERLAND

Mede door gezondheidsproblemen keerde Faas Wilkes in 1956 terug naar Nederland en ging bij VVV Venlo spelen. Hij koos voor VVV omdat deze club bereid was om een bedrag van 50.000 gulden op jaarbasis als salaris wilde uitkeren. De terugkeer naar het nog weinig professionele voetbalklimaat in Nederland beviel Faas niet en na twee seizoenen in Venlo kocht hij zichzelf vrij (voor 25.000 gulden) en ging als speler/trainer naar het Spaanse Levante in Valencia. De verbintenis met Levante duurde precies één seizoen omdat Levante op een haar na niet promoveerde naar de hoogste afdeling. Dit was een eis van de Spaanse voetbalbond omdat buitenlanders niet in de tweede divisie mochten uitkomen. Faas kreeg vanwege zijn verdiensten dispensatie op voorwaarde dat de club zou promoveren. De promotie werd op een haar na gemist. Teruggekeerd uit Valencia speelde Faas nog drie seizoenen voor Fortuna '54. Faas Wilkes was al 38 jaar toen hij Fortuna verliet voor zijn eerste liefde Xerxes. Daar heeft hij tot zijn 40ste jaar zijn loopbaan afgebouwd.

Op 26 mei 1964 nam hij in de uitwedstrijd afscheid van Xerxes, dat juist was teruggekeerd in de tweede divisie van het betaald voetbal

FAAS WILKES : EEN VOETBALLEGENDE

Kort kappend passeerde Faas Wilkes de ene tegenstander na de andere. Na elke beweging kon hij weer meer versnellen. Hij kon schieten als de beste en zijn rushes over het halve veld werd vaak besloten met een doelpunt.
Faas Wilkes was tot juni 1998 topscorer van Oranje. De Rotterdammer trof in de tijd dat Oranje als voetbalmacht niets voorstelde in 38 interlands toch 35 keer doel. Het hadden veel meer interlands en doelpunten kunnen zijn, maar omdat hij prof werd, mocht hij 6 jaar niet meer voor Oranje uitkomen. Pas toen in Nederland het betaald voetbal was ingevoerd was hij weer welkom. In Oranje vormde hij samen met Kees Rijvers en Abe Lenstra een schitterend aanvallend voetbaltrio, dat de geschiedenis in is gegaan als het Gouden Binnentrio. Faas Wilkes beste interlands waren die tegen Luxemburg (6-2) en tegen België (9-1). Hij scoorde toen 7 van de 15 doelpunten. Zijn record aantal doelpunten voor Oranje hield maar liefst 36 jaar stand. Op het wereldkampioenschap van 1998 werd hij door Dennis Berkamp ingehaald. Echter, Bergkamp had hiervoor 61 wedstrijden nodig.

Hij voetbalde tot zijn veertigste en speelde voor Xerxes, Inter Milaan, Torino, Valencia, VVV, Levante, Fortuna '54 in Geleen en opnieuw Xerxes. Faas Wilkes speelde bij veel clubs maar werd nooit kampioen. In 1962 nam hij definitief afscheid van de voetbalwereld. Op late en reeds op oude leefijd broeieerde hij met Xerxes, omdat zijn zoon geen plaats kreeg in het eerste elftal. Echter nog steeds draagt een jeugdvoetbaltoernooi van Xerxes de naam van Faas Wilkes.